De geneeskracht van maanmotkeutels

...een hele oude kunst tot leven gewekt...

Wat een schitterend wezen, zeg nu zelf.

Veronique en ik zijn sinds kort Lepidomedicofaag. We kweken maanmotten, we hebben twee grote bakken vol met maanmotrupsen. Die eten bladeren van onze walnootboom uit de tuin. De rupsen lijken je te herkennen als je de bak opent, want dan gaan ze rechtop staan. En nu komt het: ze produceren echt gigantisch veel maanmotkeutels. De hele bodem van de bak lag er vol mee.

Onbedachtzame mensen zouden dat dan weggooien of misschien als mest gebruiken. Veer had alle keutels in een potje verzameld en vertelde me dat Chinezen heel vroeger dit als een geneeskrachtige thee gebruiken. Echt waar, vroeg ik, wat een buitenissig idee, en ik pakte het potje en rook eraan, in de verwachting een viezig poepgeurtje te gaan ruiken.

Maar tot mijn verbazing rook ik een wonderlijk prettige medicinale geur. Een geur die op geen enkele wijze als onaangenaam zou kunnen gelden. Het leek ietwat op de geur van verse alruin, hoewel bijna niemand van jullie die geur zal kennen.

We hebben er dus thee van gezet. En die smaakte hemels lekker! En dat niet alleen, Veronique meende overduidelijk psychotropische kenmerken in zichzelf te herkennen. Haar geest verhelderde, zei ze, en ik merkte ook een duidelijk geneeskrachtige werking.

Dat het geneeskrachtig is staat voor mij als een paal boven water. Ik weet alleen niet waar het geneeskrachtig voor is. Wat ik wel weet is dat misschien niemand ooit op dit idee kwam - zeer recentelijk is een Japanner begonnen dit idee te ontginnen, maar de Chinezen hebben er oude tradities over, en die hebben ook hun eigen maanmotsoort: The Chinese moon moth:

Actias dubernardi

Wat dan wel een interessante filosofische vraag is: heeft China een eigen maanmottensoort omdat in een ver verleden ze daar werden gekweekt voor hun keutels? Als de mens zich serieus met een bepaalde soort bemoeit zie je vaak dat die zich sneller een andere kant op ontwikkelt.

De praktijk staat namelijk vermeldt in een belangrijk werk: De Bencoa Gangmu https://en.wikipedia.org/wiki/Bencao_Gangmu

‘'Insectenthee, vermeld in de "Compendium of Materia Medica" door Li Shizhen, is niet alleen een traditionele drank voor de etnische minderheid in het zuidwesten van China, maar ook een van China's traditionele exportproducten. Insectenthee wordt gemaakt van de uitwerpselen van insecten die zich voeden met planten en wordt gekenmerkt door een minimale dosering, aangename theesmaak, weinig theeresten en uitstekende transparantie. Insectenthee wordt gebruikt om zomerse hitte te verlichten, de milt en maag te beschermen en de spijsvertering te bevorderen. Modern onderzoek heeft aangetoond dat insectenthee veilig en voedzaam is en het heeft bloedlipidenverlagende, antihypertensieve en hypoglycemische effecten. Momenteel, vanwege de huishoudelijke productie van insectenthee, zijn er verschillende soorten thee-producerende insecten en voedende planten. In dit overzicht hebben we de soorten, civiele toepassingen, voedingswaarde, farmacologische activiteit en veiligheid van insectenthee samengevat, in een poging wetenschappelijke kennis te bieden voor toekomstig onderzoek.’' Bron Reseachgate

De culturele minderheden die hier wordt vermeld zijn de Yao en de Miao gemeenschappen, en de Yao, een bergvolk, zijn waarschijnlijk de bron van de traditie. Hun religie is een mengeling van animisme, voorouderverering en elementen van het Taoïsme en Boeddhisme.

Ook wordt het vermeld in het wat latere en wat wildere boek Bencoa Gangmu:

’Het Bencao gangmu bevat 52 hoofdstukken met beschrijvingen, verhalen, gedichten, geschiedenissen en recepten voor het gebruik en begrijpen van alles, van vuur en modder tot ginseng en artemisia, schildpadden en leeuwen, en zelfs menselijke lichaamsdelen als medicijnen. Li was een man geobsedeerd: ervan overtuigd dat de enige manier om iets correct als medicijn te gebruiken was om er zoveel mogelijk over te begrijpen, stopte hij alles wat hij kon vinden in zijn bencao, uit zoveel verschillende boeken als hij kon bemachtigen. Hij experimenteerde zowel op de wezens om hem heen als op zichzelf, waarbij hij zijn ervaringen noteerde zoals "half dronken" worden in lokale bars en remedies uitproberen op patiënten om de hypotheses van andere artsen, dichters en geleerden te testen. In de pagina's van zijn boek vind je voorschriften voor drakenbot, verhalen over lijketende demonen en vuurpoepende honden, instructies voor het gebruik van magische spiegels, adviezen voor het verdrijven van sprinkhanen en recepten voor uitstekende vismaaltijden.’'

Kortom, er bestaat een theetraditie rond insectenpoep, maar dat is tamelijk algemeen.
Een traditie die zich concentreert rond de maanmot zou men enkel uit het bestaan van een speciale variant kunnen afleiden: als de traditie ooit bestond ging deze verloren.

Het noopt tot experimenten - of de thee werkelijk psychosomatische of psychedelische effecten heeft, waar richt zich de geneeskracht op? Veer is bezig de hele tuin vol teacher plants en geneeskrachtige kruiden te planten. Ze heeft er zelfs een kas voor getimmerd. Als je de energie van een plek wilt verbeteren is dit een van de beste methodes. De gedachte dat er straks alruin zal groeien in de tuin van mijn kindertijd vervult me met een zoete ruinmoedigheid, hoewel de zaden nog niet zijn uitgekomen - het is even wachten op de wonderlijke wortelman.

Martijn 03-07-2024