De Koets naar Luilekkerland

...het golemverhaal en de cognatieve dissonantie....

Nogmaals deze prachtige kaart:

Nader onderzoek wees uit dat hij is getekend door Enrico Mazzanti, en dat is weer de originele illustrator van….Pinokkio!

Pinokkio, getekend door Enrico Mazzanti.

Ik heb gepoogd te achterhalen waarom op Frankrijk twee figuren (een met een slaapmuts) rijden op een basilisk die wordt gekieteld door een ballerina met een veer. Of waarom Turkije wordt vertegenwoordigd door een krokodil met een slaapmuts?

De basilisk past prima bij het idee van Frankrijk als een land waar men ‘het gevaar zoekt’ - men eet rauw vlees in restaurants, men dicht over giftige bloemen zoals Baudelaire deed, het existentialisme werd er uitgevonden, het voornaamste product is wijn, alcohol - alles om je te doen verstenen, maar Frankrijk heeft ook die andere, sierlijke kant, de tierlantijntjes, de verfijnde kunsten, die het echter niet kunnen laten de basilisk te kietelen met een veer.

Maar hoe verbazingwekkend is het precies dat al in 1871 de tekenaar van Pinokkio onze vijandbeelden precies in kaart wist te brengen, beelden waar we schijnbaar niet aan kunnen ontkomen? Want ‘Turkije als de zieke man van Europa’ is natuurlijk waarom we daar een krokodil zien met een ziekenmuts op. Het is gevaarlijk, het is ziek. Maar het gigantische gevaar schuilt toch echt in Rusland.

Maar wie is die enorme kabouter met dat bebloede mes dan die we in Rusland zien? Dat kan alleen een karikatuur van tsaar Alexander II van Rusland zijn, die bekend stond om zijn enorme hervormingen, zo schafte hij in 1871 de slavernij af, en precies daarna brak er in de VS een oorlog uit omtrent diezelfde slavernij. Dat is toch opvallend?

Een oorlog - we moeten koste wat kost voorkomen dat de Russen er progressiever uitzien dan wij.

Waarom eigenlijk die eeuwige vijandschap tegenover iets dat net zo Kaukasisch is als jij het bent? Zoals deze kaart al laat zien, is het vijandsbeeld enorm.

We leven dus eigenlijk in een ellenlange aflevering van Pinokkio. En dat terwijl de echte oorlog in 1871, toen deze kaart werd getekend, helemaal niet op de kaart terug te zien is. Dat was namelijk de Frans-Pruisische oorlog, 1870-1871, die dus zeker al volop bezig was toen deze kaart werd getekend. En toch zie je enkel en alleen dat eeuwige vijandsbeeld, dus destijds was de cognitieve dissonantie (zie De Eeuwige Ontgroening) al minstens even monsterlijk groot als die nu is.

De houten golem

Je tekent de echte oorlog helemaal niet op de kaart in. Je leeft dus ook als tekenaar niet in de realiteit, maar eerder in een soort symbolische realiteit gevoed door archetypes in je hoofd. Precies dus wat Baudrillard de hyperrealiteit zou noemen.

Als je die hyperrealiteit wilt ervaren hoef je maar 1 seconde op Twitter te kijken. Wat je dan ervaart is precies wat de ambtenaar Sam Lowry ziet in de film Brazil als hij de deur opendoet van zijn lachwekkende kantoortje. Een enorme sleep zoemende ambtenaren die in een hallucinante stoet voorbijtrekken, zich groeperend rond een wereldberoemd ambtenaar-politicus die schreeuwt: "Ja, nee, ja, nee, goed, niet goed", een eindeloze reeks beslissingen nemend zonder enige vorm van daadwerkelijke dialoog.

Die sleep kun je op Twitter goed waarnemen, en dan zijn er natuurlijk de mensen die denken dat als ze iets tegen die sleep roepen dat enig effect zal gaan sorteren.

In werkelijkheid staat er echter gewoon een marketingbureau aan het hoofd van zo’n sleep. Zelfs de gezellige PVV groepsfoto bleek gewoon een fotosoep te zijn laatst. De benen van Barry ontbraken gewoon.

Pinokkio, de houten golem wiens neus altijd groeit als hij liegt. Het originele verhaal is zo verschrikkelijk complex dat ik een poging tot analyse al bijna meteen opgeef, wie dit niet gelooft, lees de samenvatting maar op Wikipedia.

Veel complexer dan bijvoorbeeld "Alice in Wonderland", wat wel een vergelijkbaar verhaal is vol sprekende dieren en symbolen.

Je zou misschien kunnen stellen dat de complexiteit van bovenstaande kaart eigenlijk in dienst staat van een heel eenvoudig vijandsbeeld.

En dat terwijl het omgekeerde eigenlijk nodig zou zijn: een heel complex vijandsbeeld, met een heel eenvoudige basis. Want die mensen die je telefoon vol afluistersoftware zetten, zijn dat nou echt je vrienden? Een retorische vraag, maar gezien dat we ons als slaafjes gedragen van archetypische scripts zonder ook maar ooit te bevragen wat er aan de basis ligt van zulke beelden - cognitieve dissonantie, is dat niet wezenlijk wat wij steeds in de media betitelen als onze leefwijze die eeuwig in gevaar komt?

De Koets naar Luilekkerland

Een van de meest bedreigende situaties is wanneer Pinokkio naar Luilekkerland (Paese dei Balocchi, Land van Speelgoed) wordt gelokt, een plek waar kinderen kunnen doen wat ze willen zonder regels of toezicht. Dit blijkt echter een val te zijn, want de kinderen veranderen daar in ezels en worden verkocht als slaven.

Dat brengt me weer terug naar de serotonine. Dat is immers ook een soort van Luilekkerland in pilvorm, alleen heeft men de waarlijk verheffende kanten van serotonine eraf gevijld, tot er iets overbleef dat je ook wetenschappelijk prima kunt beschrijven als ‘tweedehands geluk’.

Ben je een ezel als je je door de (semi)staat laat bedwelmen met tweedehands geluk? Een slaaf misschien? Een slaaf die is wijsgemaakt dat zijn hersenen ziek zijn?

Och, wie zulke zaken gelooft - probeer toch tenminste serotonine in zijn zuivere vorm uit middels MDMA of 5-MAPB of APB - je zult zien dat het niet aan de vogel ligt, maar juist aan de geknipte vleugeltjes. Serotonine is in essentie een magische stof.

Maar knip je de vleugeltjes eraf, tja, dan zit je inderdaad in die Gouden Koets naar Luilekkerland.

En als je dan weet dat receptor-ongevoeligheid een van de hoofdoorzaken is van moderne, zeer pijnlijke zenuwziektes als fibromyalgie: dan zeg ik dus: blijf van die gekortwiekte middeltjes af en kijk liever eens wat het volledige middel met je kan doen.

Serotonine reuptake inhibitors (SSRI's) zijn een klasse van medicijnen die voornamelijk worden gebruikt voor de behandeling van depressie en andere stemmingsstoornissen. Ze werken door de heropname van serotonine in de hersenneuronen te blokkeren. Hierdoor blijft serotonine langer actief in de synaptische spleet tussen de neuronen, waardoor de serotonine-signalering versterkt wordt.

Wat betreft het 'bombarderen' van de receptoren: door het verhogen van de hoeveelheid serotonine in de synaptische spleet, vergroten SSRI's inderdaad de stimulatie van serotonine-receptoren. Dit is niet letterlijk een bombardement, maar een manier om de activiteit van serotonine in de hersenen te verhogen. Dit kan helpen om de symptomen van depressie te verminderen, omdat serotonine betrokken is bij het reguleren van stemming, angst en geluk.

Echter, omdat serotonine ook een rol speelt in andere delen van het lichaam, zoals het maag-darmstelsel, kunnen SSRI's ook bijwerkingen hebben die invloed hebben op deze gebieden. In het geval van het maag-darmstelsel, waar ook serotonine-receptoren aanwezig zijn, kan het verhoogde niveau van serotonine soms leiden tot bijwerkingen zoals misselijkheid of diarree.

Dus, ja, in essentie verhoogt een serotonine reuptake blocker de stimulatie van serotonine-receptoren door de hoeveelheid beschikbare serotonine te verhogen, wat soms kan worden ervaren als een 'bombardement' van activiteit op deze receptoren. Maar ook zorgt het constant verhogen van die serotonine er op termijn voor dat de receptoren steeds minder gevoelig worden, en precies dat leidt op termijn weer tot aandoeningen als fibromyalgie, een aandoening die een eeuw geleden nog helemaal niet bestond.

Het ongevoelig worden van serotonine-receptoren is een ramp, eerlijk gezegd, want serotonine is precies de stof die in je lichaam de slaap regelt en je stemming, en ook je zenuwen, je kalmte, etcetera. Als je dan middels een kwakzalversoplossing (symptoombestrijding) voor de korte termijn oplossing kiest - bedenk je dan dat deze ‘korte termijn oplossing’ ook nog eens een genocide veroorzaakte onder alle waterwezens, want als die stoffen komen uiteindelijk via het water in alles en iedereen terecht. Wat je dan krijgt is een wereld vol mensen met een steeds hoger roze-bril-gehalte, mensen die bijvoorbeeld een gevaarlijk kernmacht provoceren gewoon omdat dat zo lekker voelt, een heldenrol voor jezelf.

Martijn, 24-07-2024