De voltallige regering is strafbaar

...en de Russische Bibliotheek als propagandamiddel...

In Nederland is sinds 1 oktober 2024 een wet van kracht die het ontkennen, vergoelijken of bagatelliseren van genocides, misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden strafbaar stelt. Deze wetgeving is een reactie op internationale verplichtingen en heeft tot doel slachtoffers en nabestaanden te beschermen tegen kwetsende uitlatingen die dergelijke misdaden ontkennen of minimaliseren.

Het Internationaal Strafhof (ICC) heeft in recente uitspraken bepaalde handelingen als oorlogsmisdaden en genocide aangemerkt. Hierdoor kunnen individuen of organisaties die deze misdaden ontkennen of goedpraten, strafrechtelijk vervolgd worden onder de nieuwe Nederlandse wetgeving.

Yannis Ritsos (1909-1990) was een prominente Griekse dichter en een van de meest vooraanstaande literaire figuren van zijn tijd. Zijn werk werd internationaal erkend en vertaald, en hij ontving meerdere prestigieuze prijzen. Ondanks zijn reputatie is er geen gedocumenteerd bewijs dat hij ooit persoonlijk is uitgenodigd voor het Poetry International Festival in Rotterdam.

In dichttermen moet je dat een misdaad noemen. Maar wat ligt er aan die misdaad ten grondslag?

Het was in de roerige jaren zestig dat Geert van Oorschot, een man met een scherpe pen en een nog scherper oog voor ideologie, zijn strijd tegen het communisme verhevigde. Als invloedrijke Nederlandse uitgever gebruikte hij zijn platform niet alleen om literatuur te verspreiden, maar ook om een cultuurpolitiek fundament te leggen voor zijn uitgesproken anticommunistische opvattingen. Zijn tijdschrift Libertinage diende als klankbord voor gelijkgestemden, en hij werkte nauw samen met Jacques de Kadt, een voormalige communist die na 1935 een fervent anticommunist was geworden.

Van Oorschots zendingsdrang manifesteerde zich duidelijk in de totstandkoming van de Russische Bibliotheek. Deze monumentale reeks was meer dan een verzameling vertaalde werken; het was een missie om het Russische volk te bevrijden van wat hij zag als een duivels systeem. Hij geloofde dat door het toegankelijk maken van de ware Russische literatuur, de westerse wereld kon bijdragen aan de verlichting van de Russen. Zelfs de spelling van hun namen werd aangepast, alsof de Nederlandse interpretatie superieur was, alsof de Russen zelfs bevrijd dienden worden van hun eigen naam.

Die hele Russische Bibliotheek is dus geboren uit een soort zendingsdrang, een drang die je tot op heden nog steeds kunt waarnemen. De Russen dienen bevrijd te worden van hun duivelse eigenheid. Wij, de westerse verlichten, weten beter hoe het moet, zelfs hoe je hun naam dient te spellen.

De wel heel dwingende aanwezigheid van Uitgeverij van Oorschot op allerlei plekken
(Zoals Poetry International, het Letterenfonds, de Prijsjury’s, Festivalorganisaties) heeft dus duidelijk een ideologische dimensie. We leerden vorig jaar dankzij het Parool dat de veiligheidsdiensten mensen die terugkeerden uit de vernietigingskampen liefst dertig jaar lang lieten schaduwen, enkel en alleen om te zien of ze geen communistische symphatien in die kampen hadden opgedaan.

Mijn eerste gedachte was toen: als ze dat al bereid zijn te doen met mensen die uit vernietigingskampen terugkeren, waaartoe zijn ze dan wel niet in staat in het geval van communistische of anarchistische schrijvers of dichters?

Dat ze niet worden uitgenodigd op festivals is dan misschien nog de minst storende variabele in de vergelijking. De verknooptheid met geheime diensten is erger - wie denkt dat de experimenten met Kunst is de jaren zestig door de CIA in Frankrijk een soort uitzondering waren - welnee, de cultuur leent zich juist bij uitstek om te propagandiseren. Wij zijn de Vrijheid.

Neem nou Pieter Waterdrinker. Die schreef gister op X:

Omdat ik al zo oud ben (maar nog niet moe en der dagen zat) heb ik ooit in een land geleefd waar iedereen hetzelfde moest denken: de Sovjet-Unie. De geestelijke terreur die ik daar voelde, voel ik nu weer. Niet wanhopen: de USSR viel uiteindelijk uit elkaar.

En met die ‘geestelijke terreur’ bedoelt hij het streven naar een vreedzame oplossing voor de Ukraine in plaats van steeds meer wapens pompen. Ik antwoordde:

De uitkomst van de zoveelste westerse 'bevrijdingsoorlog' had iedereen met drie hersencellen van het begin kunnen voorspellen. Wat je nu hebt is een amalgaam van Rusland, Noord Korea en Iran, die zelfs de electriciteitsnetten op elkaar aansluiten. Bedankt, diplomatiehater.

Dat raakt aan het echte kernprobleem: het Westen overschat zichzelf enorm. Net zoals het kinderachtig diabolisch is om het streven naar vrede als 'terreur' te benoemen—mijnheer leeft in de omgekeerde wereld, klaarblijkelijk—is het gedrag dat het Westen tentoonspreidt gebaseerd op het idee dat ze eeuwig technologisch superieur zullen zijn. Probleem is: dat zijn ze allang niet meer. En dan wordt zulk gedrag ronduit krankzinnig.

Rusland is het enige land met Mach 10-raketten, dat is een feit. Die zijn niet te onderscheppen en vliegen in tien minuten van Rusland naar het Verenigd Koninkrijk. Je bent allang niet meer 'superieur', maar je gedraagt je nog steeds alsof dat boven elke twijfel is verheven. En dat is natuurlijk enkel levensbedreigend dom.

Levensbedreigend dom: bijvoorbeeld een productboycot antisemitisme noemen vanuit de zittende macht. Misschien toch eens wat vraagtekens zetten bij wat je in je oortje allemaal krijgt ingefluisterd?

Martijn Benders, 22-11-2024