De donut – dat is dan weer een Franse uitvinding waar vooral de Amerikaanse politie mee wegliep. Dat idee ben ik toch even gaan factchecken (want als ik verifiëren schrijf klink ik als een oerman) – wat blijkt, de donut heeft een ontstellend ingewikkelde voorgeschiedenis waarin de Hollanders overwicht hebben op de Fransen omdat de eeuwige oliebol de ware voorganger van de donut blijkt. Een donut is eigenlijk gewoon een oliebol waarin men een gat heeft geprikt. De Nederlandse kolonisten brachten hun "olykoeks" naar Amerika. Die bleven vaak in het midden een beetje rauw en ongebakken (want overzee heeft men altijd haast) en een of andere Amerikaan dacht, dan snij je dat midden er toch gewoon uit? En zo werd de donut geboren dankzij Hanson Gregory, in 1847, precies zeven jaar nadat het lijk van Napoleon luguber door de voltooide Arc de Triomphe werd gereden, zodat hij ‘zijn droom’ toch nog mocht aanschouwen.
Ook hier kwamen de Fransen dus eigenlijk gewoon niet aan te pas. De claim dat het de Fransen waren die verantwoordelijk waren voor dit ronduit smerige broodje is gebaseerd op de beignet, een vierkant stuk deeg dat ook in olie wordt gebakken en daarna bestrooid met poedersuiker. De Fransen hebben in het verleden luidkeels gepoogd de uitvinding van de donut te claimen op basis van dat kubistisch gedrocht, maar net als bij de croissant is het allemaal gewoon niet geloofwaardig: die dikke politieagenten zijn zo dik dankzij de Hollandse oliebol, die het standaardvoedsel wist te worden van elke Amerikaanse robotagent.
En dat raakt de kern van een of andere zaak: die opgezwollen agenten, al die bolle sheriffs met verduisterde brillen, vetgemest met Hollandse olie. Denk dan aan die langgerekte Marlboro-reclame van Houellebecqs werk, specifiek "Serotonine" (het eerste boek dat ik van hem lees, omdat ik Schopenhauer altijd serieus nam; moderne boeken veroorzaken hersenschade). "Serotonine" is een opzichtige klucht met een ambtenaartje in de hoofdrol die uiteraard de schrijver zelf is; hij heeft zelfs dezelfde vriendin als de echte schrijver. Wie aan Fransen denkt en aan de klucht als kunstvorm, denkt meteen aan de onvolprezen Louis de Funès, wiens onmetelijke invloed ook van elke pagina van "Serotonine" afdruipt.
Wat moet je zeggen van de stijl van Houellebecq? Een intellectueel is hij niet, eerder een soort Franse Brusselmans vermengd met een beetje Tarantino en een soort krampachtig verlangen om 'punkrock' over te komen met een boek dat over serotonine zou moeten gaan. De grap is dan, nu komt het, dat het ambtenaartje met zijn eeuwige macho-gezeur over seks toch niet zo heel seksueel blijkt te zijn, en dat wordt dan als ‘maatschappijkritiek’ te berde gevoerd: mijn destructieve macho-gezemel, mijn punkrock-ambtenaartje die een geniale samenvatting van het schrijverschap zelf is: ik verkoos de roes want de maatschappij is saai en deze klucht is het beste waar de literatuur toe in staat is.
Maar het mist de finesse van de goede timing. Precies daarvan was Louis de Funès de koning, en deze nihilistische copycat toch niet bepaald: 2018 is een veel te laat tijdstip om nog met een boek te komen over antidepressiva, en bovendien laat je bijna elke interessante invalshoek wat betreft die pillen buiten schot: en hetzelfde gaat op voor veel van de zogenaamde spitsvondigheden die van elke pagina van het boek afspatten als goedkoop frituurvet: hier wordt een oliebol gebakken, of wellicht een hoekige beignet, maar de aftakeling van het ambtenaar-schrijvertje en zijn stoere geprevel bedekken met een laag verpulverde tabletjes – het is weliswaar een klucht, maar het is net als bij Hermans geen zelfbewuste klucht.
De man heeft eigenlijk helemaal geen gevoel voor humor, dat bleek ook uit het feit dat hij Kirac diverse malen voor de rechter sleepte om te pogen de pornofilm waarin hij gretig meespeelde te laten verbieden. Kijk, eerst noem je de Hollanders in "Serotonine" een pornovolk, soit, en vervolgens ga je op een aanbod in ook daadwerkelijk die porno te maken, maar wees dan een vent en aanvaard dat het resultaat van al die inspanningen ook voor het publiek te aanschouwen mag zijn. Ik ben er geen deel van, want ik vind het boek al porno genoeg, en het is geen goede porno, het is zo’n tietenshow die je vroeger in de late uurtjes op het Duitse RTL zag. De echte seks ontbreekt, het is enkel het spektakel van seks, het gerucht ervan. En het is geen zelf-persiflage, net zo min als een donut een zelfcensurerende oliebol is. Dit punkrock ambtenaartje is authentiek pathetisch, maar dat is geen goede zaak.
Waar is de echte Franse literatuur? Houellebecq belichaamt de veramerikanisering ten top; dit is geen Gauloises-reclame, verre van dat. Gauloises, dat is echt Frans, de sigaret die veel te sterk is voor de gewone roker. Daarom rookten wij, kunstenaars, die sigaret: als bewijs dat we niet ‘burgerlijk’ waren, ook al hoestten we ons een weg door de straten. Gauloises adverteerde graag met zijn intellectuele allure: Jean-Paul Sartre en Albert Camus kregen steekpenningen toegestopt om waar mogelijk in het openbaar Gauloises te roken. Gauloises probeerde dezelfde truc met Houellebecq voort te zetten, maar de timing was niet goed. Waar Gauloises bij Camus en Sartre openlijk de sponsoring toegaf, bleef dit bij Houellebecq verborgen. De sponsoring was onduidelijk; zijn werk leek meer op een uitgebreide Marlboro-reclame, en samenzweringstheorieën schoten als paddenstoelen uit de grond.
Daarnaast blijkt Houellebecq, naast de sigarettenindustrie, ook andere controversiële industrieën te steunen met zijn boeken. Hij praat de misstanden in de Gazastrook goed, wat mij allerminst verbaast, maar zijn bewering dat 'de echte linkse' nooit voor de Gazastrook zouden opkomen, vindt bij mij geen vruchtbare bodem. Wat een griezel ben je dan toch eigenlijk.
Nee, ik heb het liever over een andere samenzwering: waarom hebben wij de politiemacht USA met Hollandse olie vetgemest, waarom bestaat er een genocidefabriek op deze planeet vol opgeblazen ambtenaren die hun eigen moedertjes nog zouden taseren als zij het waagden tegen racisme te zijn? En waarom schuiven Schoof en Rutte na hun verkiezing linea recta aan de tafel in Washington aan? Rutte maakte van de gelegenheid dankbaar gebruik om meteen ook het hoofdkantoor van Coca Cola met een bezoekje te vereren.
Het drankje dat ooit echte cocaïne bevatte, voor de wetenschappers andere manieren vonden middels hormonen om hun mierzoete drankje aan klantbinding te laten doen. Klantbinding, daar zou iets als Kirac toch ook eens aan gaan moeten denken, want zo’n horrorfilm met Houellebecq is als idee als simpelweg te pervers: ik durf dat niet te kijken. Zijn boeken brengen al schade genoeg teweeg: denk toch ook eens aan de fijnbesnaarde zielen, die jullie kunstjes niet kunnen overleven.
Martinus, 18-07-2024