Versnelde invoering van A.I. om de kunsten te redden

...een pleidooit om de ellenlange luizenmoeders-aflevering snel te beeindigen...

Ilonka van Bercken - wat een optimistische vrouw moet dat zijn om nog te durven vragen naar een ‘visie’ bij iets wat zich met de griezelige naam ‘Het Fonds voor Cultuurparticipatie’ tooit. Visie, wat is dat voor elitair gedoe?

Maar ik ben een beetje elitair, ik geef het grif toe. En uit al mijn elitairheid ontspruit als vanzelf de visie dat de 80 medewerkers van dit ‘Fonds voor Cultuurparticipatie’ die gezamenlijk de maatschappij zo’n 4 miljoen euro per jaar kosten heel makkelijk door A.I. kunnen worden vervangen: zo maak je geld genoeg vrij om al dat muziektalent gewoon te blijven ontwikkelen en haal je enkel nutteloze overhead weg.

Want zelfs nu het nieuwe kabinet (zoals overigens alle voorgaande kabinetten) roept dat het de ambtenarij zal gaan inkrimpen, ja, zelfs nu zoekt dit ‘Fonds voor Cultuurparticipatie’ (kan dit niet worden hernoemd naar: Fonds voor Carnaval en Kermis?) - zelfs tegen die achtergrond zoekt dit Fonds nog steeds gewoon nieuwe werknemers, want de leukebaantjesmilitie draait onder alle omstandigheden gewoon door.

Nee, geef dat geld alsjeblieft gewoon aan de muzikanten, aan de schrijvers, aan de kunstenaars: daar was het oorspronkelijk voor bedoeld, niet voor het optuigen van een leukebaantjes-structuur. Toch zie je in de praktijk dat hoe langer zulke fondsen bestaan hoe meer alles begint te draaien om die structuur als doel op zichzelf. Je krijgt dan dat de kunstenaars en de schrijvers een soort middelen worden om eindeloos als een soort aapjes te laten dansen op verzinselen die enkel als doel hebben deze orde van zinloze baantjes te verstevigen.

Want waarom komen er als ik in beroep ga tegen een beslissing van het Letterenfonds over de kwaliteit van een boek er liefst 3 juristen tegenover mij zitten? Juist hier had ik niet 3 juristen maar 3 schrijvers willen zien. Wie daar 3 juristen neerzet zegt eigenlijk dat literatuur niet hetgene is waar het hier over gaat. Wie daar 3 juristen neerzet geeft te kennen dat de ‘bezwaarprocedure’ voornamelijk afschrikwekkend moet werken.

In plaats van de kunstenaars en schrijvers daadwerkelijk te ondersteunen, lijkt het erop dat dergelijke fondsen hun aandacht verleggen naar het creëren van een bureaucratische infrastructuur die zichzelf in stand houdt. Deze verschuiving leidt ertoe dat de middelen die oorspronkelijk bedoeld waren om creatief talent te bevorderen, worden opgeslokt door administratieve kosten en salarissen van functionarissen die vaak ver verwijderd zijn van de artistieke realiteit. Dit resulteert in een verspilling van potentieel en middelen die anders gebruikt hadden kunnen worden voor het direct ondersteunen van creatieve projecten en initiatieven.

Daarnaast, het gebruik van kunst en cultuur als een middel om economische of politieke doelen te bereiken, leidt tot een instrumentalisering van de kunsten. Kunstenaars worden vaak onderworpen aan de grillen van beleidsmakers en financiers, waardoor hun creatieve vrijheid wordt beperkt. Dit resulteert in kunst die niet authentiek is, maar eerder een weerspiegeling van de beleidsmatige agenda's die hen financieren. Dit systeem ontmoedigt onafhankelijke en innovatieve artistieke expressie, aangezien kunstenaars gedwongen worden om hun werk aan te passen aan de verwachtingen en eisen van degenen die de fondsen controleren.

Ten slotte, het vervangen van menselijke medewerkers door A.I. in fondsen voor cultuurparticipatie zou niet alleen kostenefficiënt zijn, maar zou ook kunnen bijdragen aan een eerlijker en objectiever beoordelingsproces. Kunst en cultuur zijn subjectief en gevoelig voor persoonlijke voorkeuren, biases en politieke invloeden. Een op A.I. gebaseerd systeem kan, mits goed ontworpen, deze biases minimaliseren en ervoor zorgen dat subsidies worden toegekend op basis van objectieve criteria zoals artistieke kwaliteit en impact. Dit zou kunnen leiden tot een eerlijker distributie van middelen en een meer diverse en inclusieve ondersteuning van kunst en cultuur.

Martijn Benders, 11-07-2024