Wilsonbewat?

Wilsonbekwaamheid is niet echt een wetenschappelijk begrip

Nu moet ik het toneelstuk ‘de Begrafenis’ voor mijn moeder gaan regisseren. Die van mijn vader had ik klaarblijkelijk zo goed gedaan dat het nog steeds zo’n beetje het enige is waar mijn schoonouders het over kunnen hebben, ze hebben zelfs een foto van mijn vader permanent op het boudoir gezet.

Nog even filosofisch over die dementie: mijn moeder had op den duur tamelijk ernstige dementie, in de zin van dat ze in bed om mama lag te schreeuwen als een
kleine baby. En toch heeft ze tot het allerlaatste moment mij wel altijd herkend.

Het is niet zo heel lastig te verzinnen dat ook dementie een spectrumziekte is: je weet ook niet welke hersencentra aangetast zijn, en dus kun je op zijn hoogst beweren dat je niet weet of iemand wilsbekwaam is. Dat is echter niet wat de overheid en de wet doet: die doen, wellicht uit gemakzucht, alsof ze kunnen stellen dat de twee gewoon aan elkaar gelijk te trekken zijn: dement = wilsonbekwaam. Met wetenschap heeft dat echter niets te maken.

Het is vooral gedefinieerd in het gezondheidsrecht, namelijk in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO), die onderdeel is van het Burgerlijk Wetboek (Boek 7, titel 7, afdeling 5). Volgens deze wet is iemand wilsbekwaam als die persoon in staat is:

• De informatie over een medische behandeling te begrijpen;

• De gevolgen van een beslissing over de behandeling te overzien;

• Een beslissing te nemen op basis van deze informatie en overwegingen.

Als een patiënt niet wilsbekwaam is, wordt een vertegenwoordiger aangewezen, zoals een wettelijke vertegenwoordiger, partner, ouder of mentor.

(Maar die mogen vervolgens niet tot euthanasie beslissen)

Bovenstaande lijkt misschien op het eerste gezicht tamelijk eenduidig, maar is dat als je een beetje beter kijkt eigenlijk helemaal niet. Want wat als bijvoorbeeld iemand heel even uitstekend begrijpt wat hem wordt verteld en dat 3 minuten later weer is vergeten? Spreek je dan ook van wilsonbekwaam? En zo ja, wat als hij het dan een uur later is vergeten? En wanneer heb je informatie eigenlijk precies ‘begrepen’?

Je bent ‘in staat’ een beslissing te nemen op basis van informatie. Je eigen lijden is schijnbaar geen informatie, want hoe vaak je als dementerende ook zegt dat je dood wilt, dat is allemaal niet relevant want jij bent voortaan wilsonbekwaam verklaard door de overheid.

Dat vind ik nogal kras, eerlijk gezegd.

Maar de tijd en zin om dit juridisch te gaan aanpakken heb ik niet, en de episode met mijn moeder is nu gelukkig ten einde.

Ik heb met het idee gespeeld om haar een zegel LSD te geven, maar omdat je niet weet hoe dat zal uitpakken vond ik niet dat ik het recht had daartoe te beslissen. Ik zag soms hoe haar ‘spirit’ wanhopig poogde los te komen van dit lichaam, en daarmee had LSD misschien kunnen helpen, maar als het niet goed uitpakt maak je de ellende enkel erger, en dat weerhield me van die stap.

Goed. Ik heb de eerste 70 pagina’s van de bundel klaar en de eerste 100 van de roman.
Ondertussen werk ik verder aan een Deutsche Welleplaat met natuurlijk de nodige
poetische invloeden.